Terwijl er ondergronds hard gewerkt wordt aan de fietsparkeergarage, gaat het gewone leven in de Amsterdamse Zuidas gewoon door. Precíes zoals de gemeente Amsterdam het graag wilde. HIG neemt in opdracht van Van Boekel bij dit project de E- en W-installatie op zich. En zorgt er ook voor dat de gebruikers van de straks in één oogopslag kunnen zien waar er een plekje vrij is voor hun fiets; dankzij het HBF-systeem.
Hoe bouw je een ondergrondse fietsparkeergarage op één van de drukste plekken in de hoofdstad en zorg je er tegelijkertijd voor dat omwonenden er zo min mogelijk last van hebben, de bedrijven er omheen gewoon bereikbaar blijven en de vele voetgangers en fietsers en ook de hulpdiensten de bouwlocatie ongestoord kunnen passeren? Best wel een uitdaging. Eén die Van Boekel graag aannam. Dit bouwbedrijf bedacht maatregelen waardoor de bouw zo min mogelijk overlast zou geven, liet door architectenbureau wUrck een prachtig ontwerp voor de fietsenkelder maken, en won daarmee in juli 2016 de EMVI-aanbesteding voor het ontwerp en realisatie van een ondergrondse fietsparkeergarage in de Zuidas in Amsterdam.
Voordat Van Boekel kon gaan bouwen; daar ging nog maar liefst acht maanden van voorbereiding aan vooraf, zo vertelt Gijs Spruijt, projectmanager bij Van Boekel. “In die acht maanden hebben we het ontwerp voor de ondergrondse fietskelder verder uitgewerkt en een BLCV-plan gemaakt. In zo’n plan worden alle maatregelen, verantwoordelijkheden en afspraken rondom bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid en communicatie tijdens de bouw vastgelegd. Pas toen dat plan goedgekeurd was, konden we alle vergunningen aanvragen. Daarnaast moest de locatie nog functievrij gemaakt worden: alle kabels, leidingen en handholes moesten verlegd worden naar een plek waar ze niet in de weg lagen. De Zuidas is één en al dataverbindingen en glasverbindingen van in totaal 24 verschillende nuts aanbieders. Het was een hele puzzel en een hoop geregel, alleen al om aan alle partijen uit te leggen wat de bedoeling was en ze volgens onze planning met elkaar te laten samenwerken. Het verleggen van die kabels en leidingen ging gefaseerd: fietsers, voetgangers en hulpdiensten moesten gewoon hun weg kunnen vervolgen. En alle kantoren moesten tijdens de werkzaamheden natuurlijk voorzien blijven. Dat is gelukt. Er is nooit iets uitgevallen, er is geen kabel beschadigd.”
Bouwen op een postzegel, onder een viaduct én het drukste fietspad van Amsterdam - de Stravinskylaan – door… Er komen nogal wat uitdagingen bij dit project kijken, vertelt Gijs Spruijt. En onder die uitdagingen valt ook zeker de extreem korte bouwtijd. Het is een van de maatregelen om de overlast zo veel mogelijk te beperken. In april werd er gestart met het inbrengen van de damwanden en de paalfundering voor de bouwkuip, nu, vijf maanden later, is het betonnen bovendek bijna klaar. Hierna zal er alleen nog maar ondergronds verder gewerkt worden. Gijs Spruijt: “Ons streven was om een groot deel van het maaiveld weer zo snel mogelijk terug te kunnen geven aan de omgeving. Eind dit jaar is het zo ver. De bouwkuip zit onder een voormalig park. Terwijl wij de komende maanden ondergronds de kelder nog aan het afbouwen zijn, zal er bovenop het dek alweer een nieuw park worden aangelegd. En als alles volgens plan blijft verlopen, zal de ondergrondse fietsenkelder april 2018 in gebruik genomen worden.”
Om geluidsoverlast voor de omwonenden tot een minimum te beperken, werden de damwanden voor de bouwkuip gedrukt in plaats van getrild en werden de palen geboord in plaats van geheid. Om de bouwplaats zelf kwam een schutting, gemaakt van geluidswerend doek. De omwonenden werden door Van Boekel ook vanaf het begin bij alle bouwwerkzaamheden betrokken. Gijs Spruijt: “Door informatiebijeenkomsten te houden en nu rondleidingen te organiseren blijven we met elkaar in gesprek. Onder de bewoners leefde bijvoorbeeld de zorg wat zo’n grote bouwkuip nou deed voor het grondwater. Wij konden die zorg wegnemen door uit te leggen dat we heel actief het grondwater monitoren. Mensen vertellen wat je aan het doen bent, zorgt er óók voor dat je meer goodwill krijgt. Toen we de bouwkuip aan het uitgraven waren, reden er per uur negen vrachtwagens heen en weer terug door een heel smal straatje, om al het zand, klei en veen af te voeren. We hebben er geen enkele klacht over gehad.”
Twee maanden nadat er begonnen was met het uitgraven van de bouwkuip, werd er gestart met het betonwerk. Gijs Spruijt: “En nu zijn we dus bijna klaar met het betonnen dek van de kelder. Nog maar even en al het betonwerk zit erin. In slechts veertien, vijftien weken tijd hebben we met zeseneenhalfduizend m³ beton alles gebouwd, dat wil zeggen: de keldervloer, de kelderwanden en het bovendek. Om dit in zo’n korte tijd voor elkaar te krijgen, daar hebben we een heel slim treintje voor moeten bedenken; een bouwvolgorde waarin we achter elkaar aan werkten. Alle partijen waren daar bij betrokken, ook HIG. Je wilt niet weten hoeveel strekkende meter kabel er straks in al dat beton zit. Duizenden meters!”
Over de keuze voor HIG vertelt Gijs Spruijt: “Van Boekel had al eens eerder met HIG in een aanbestedingsfase samengewerkt, met Mark Hofman. Er was een klik: we begrepen elkaar, afspraken werden nagekomen en we hadden slimme ideeën over en weer. Na het winnen van deze aanbesteding gingen we op zoek naar een installateur die ons zou kunnen helpen bij het verder uitwerken van de plannen. We dachten direct aan HIG, voor zowel de elektrische als de werktuigbouwkundige installatie. HIG stelde vervolgens voor om ook het HBF-systeem in de opdracht mee te nemen, daar konden we ons in vinden. Wat bij de samenwerking trouwens ook goed van pas komt, is dat HIG gewend is te werken volgens de contractvorm UAV-GC en de systems engineering die daarbij hoort. ”
In opdracht van Van Boekel neemt HIG nu dus onder andere de ventilatie in de fietsenkelder, de ventilatie en verwarming in het entreegebied en de riolering in de keldervloer op zich. Wat betreft de elektrische installatie door HIG; daar maakt vooral de verlichting in de kelder een groot onderdeel van uit. Gijs Spruijt: “De architect heeft samen met een lichtadviseur bedacht hoe de verlichting in de kelder er straks uit moet zien, de opdrachtgever had alleen als eis dat het LED-verlichting zou zijn. Boomvormige kolommen en indirecte verlichte aluminium plafondeilanden, zeventien in totaal, zorgen straks voor een aangename sfeer. En een flink aantal verlichte glazen wanden zullen een daglichtbeleving toevoegen aan de ruimte.”
Verder op de to do-list van HIG bij dit project: de brandmeld- en ontruimingsinstallatie. Gijs Spruijt: “En dus het HBF-systeem, een heel handig fietsentelsysteem. Hiermee kan de gebruiker straks snel en eenvoudig zien in welk gangpad nog plaatsen vrij zijn voor het neerzetten van de fiets. Aan de voorzijde van elk gangpad komen drie signaleringslampen. Rood betekent geen plaatsen vrij, oranje betekent beperkt plaatsen vrij en groen veel plekken vrij. Daar zit ook nog eens managementsoftware aan vast, handig voor de beheerder. Want die kan daarmee precies zien hoe lang een fiets in de stalling gestaan heeft. Gebruikers mogen straks 48 uur gratis hun fiets parkeren. Staat je fiets er langer, dan moet je betalen.” Last but not least houdt HIG zich bij dit project ook bezig met het aansluiten van allerlei installaties van derden, waaronder twee grote rolpaden.
De eerste fase zit er inmiddels op, de tweede – die van het ondergronds verder bouwen - breekt nu aan. Wat nou echt een hoogtepunt was, afgelopen periode? Daar hoeft Gijs Spruijt niet lang over na te denken: “Dat was toen we voor de eerste keer in de bouwkuip stonden. Dan sta je daar, op zes meter diepte, en kijk je naar boven, naar de Zuidas, en denk je: dit hebben we toch maar mooi met elkaar bedacht en ontworpen. Dat geeft best een kick.”
Terug naar het overzicht